Shea: “Ik kwam erachter dat mijn dochter (12) steelt onder invloed van haar beste vriendin”

Ik weet niet precies wanneer het begon, want het voelde alsof ik mijn Tiya langzaam aan het kwijtraken was

Heel langzaam. Stukje, voor stukje. Ze was 12, in de bloei van haar brugklasleven, met een nieuwe wereld vol kansen en keuzes. Maar die kansen leken niet te tellen voor haar. Het enige wat telde, was Mies. Zij was haar beste vriendin, al sinds groep zes. Een vrolijke meid met een grote mond, altijd in de spotlights. Ik zag al vroeg dat ze een bepaalde invloed op Tiya had. Niet per se verkeerd in het begin. Tiya was altijd wat zachter, rustiger. Mies bracht haar uit haar schulp. Maar nu, nu leek het alsof Tiya alleen nog maar Mies was. En ik wist niet hoe ik haar terug moest halen.

Het begon met kleine dingen

Tiya die ineens uren voor de spiegel stond. Make-up uitproberen, haarstyling—Mies’ handtekening. Ze wilden “zo” naar school, alsof ze naar een modeshow gingen. “Mam, het is toch normaal?” zei Tiya altijd met een zucht als ik vroeg of dat rokje niet te kort was. “Iedereen doet het.”

En toen kwamen de cijfers

Of eerder, het gebrek eraan. De eerste weken van het schooljaar ging het nog goed, maar daarna zakte het als een kaartenhuis in elkaar. Wiskunde een 4, Engels een 3. Zelfs bij beeldende vorming—TIYA’S TALENT!—had ze een 5. Ik wist niet wat ik zag toen ik haar Magister opende.

“Tiya, wat is dit?” vroeg ik haar die avond, mijn telefoon met de cijfers in mijn hand

Ze haalde haar schouders op, ogen op haar scherm geplakt. TikTok, natuurlijk. Altijd die filmpjes. “Weet ik veel, mam. Iedereen heeft wel eens onvoldoendes.” “Maar dit zijn niet een paar onvoldoendes,” zei ik. “Je hebt op alles onvoldoende behalve gym.” “Gym telt ook, toch?” Ze lachte, alsof ze een grap had gemaakt.

Ik voelde hoe mijn geduld begon te breken

“Tiya, je zit op havo/vwo! Dat betekent dat je je best moet doen. Als je zo doorgaat, haal je niet eens de havo.” “Ja, en?” zei ze, nog steeds zonder me aan te kijken. “Dan ga ik toch gewoon naar kader? Wat maakt het uit?” Ik wist niet wat ik hoorde. Tiya, mijn dochter, die altijd wilde “leren voor later”, die boeken verslond en droomde van een eigen atelier… Die Tiya leek verdwenen.

“Het maakt uit omdat jij zoveel meer kan dan dit,” zei ik uiteindelijk

“Je bent slim, Tiya. Slimmer dan je laat zien. Maar als je nu al opgeeft, hoe moet dat dan straks?” Eindelijk keek ze op. “Mam, serieus. Je hoeft me niet steeds op m’n kop te zitten, oké? School is gewoon niet zo belangrijk.” Ik kon wel huilen. Hoe kon ik haar duidelijk maken dat dit wel belangrijk was? Dat ze zichzelf nu aan het saboteren was? Maar Tiya had haar muur al opgetrokken. Ze draaide zich weer om en tikte op haar telefoon, waarschijnlijk een bericht naar Mies.

Mies, altijd Mies

Die vrijdag kwam Tiya thuis met een tas vol kleding. “Kijk mam, dit heeft Mies voor me gekocht!” Ze trok een kort, zwart jurkje uit de tass. “Leuk, toch?” Ik slikte. “Hoezo heeft Mies dat voor je gekocht? Waar haalt zij dat geld vandaan?” “Haar moeder betaalt dat gewoon,” zei Tiya alsof het de normaalste zaak van de wereld was. “Zij snapt dat je er leuk uit moet zien.”

Die laatste opmerking sneed door me heen

Alsof ik niet snapte wat belangrijk was voor haar. Maar het was niet het jurkje of het shirtje die me stoorde. Het was de vanzelfsprekendheid waarmee Tiya aannam dat dit goed was. Shoppen, filmpjes maken, uren scrollen op sociale media. En ondertussen gleed haar schoolwerk steeds verder weg. “Tiya, luister,” begon ik voorzichtig. “Ik snap dat je dingen leuk vindt, maar je cijfers… die gaan slecht. Ik denk dat we moeten praten over hoe je dit kan verbeteren.”

Ze rolde met haar ogen

“Mam, hou op. Alles gaat goed, echt.” Maar het ging niet goed. Niet voor haar, en niet voor mij. Een paar weken later was het tien-minutengesprek op school. Ik zat tegenover haar mentor die een map met cijfers en aantekeningen voor zich had liggen. Ze keek me aan met een bezorgde blik. “Tiya heeft moeite met focus,” begon ze voorzichtig. “Ze heeft potentie, dat zien we allemaal, maar ze maakt haar werk niet af. Ze levert opdrachten niet in, let niet op in de les… En als ik eerlijk mag zijn, lijkt het alsof het haar niet zo veel kan schelen.”

Ik knikte, voelde de schaamte in mijn wangen branden

“Ik weet het. Thuis is het ook moeilijk om haar aan het werk te krijgen.” Haar mentor glimlachte begripvol. “Het is niet ongewoon in de brugklas, hoor. Veel kinderen zijn zoekende. Maar Tiya heeft zoveel meer in zich. Misschien kunnen we samen een plan maken?” Een plan. Natuurlijk, een plan. Maar hoe maak je een plan als je dochter al heeft besloten dat het haar niets meer kan schelen?

Thuis probeerde ik het opnieuw

“Tiya, je mentor maakt zich zorgen. We moeten echt iets doen aan je cijfers. Misschien kunnen we een planning maken?” Maar ze hoorde me niet eens. Haar oordopjes zaten in, muziek knalde zachtjes uit haar telefoon. Ik tikte haar op haar schouder. “Tiya, ik praat tegen je.” Ze zuchtte en trok een oordopje uit. “Wat nu weer, mam?”

Ik voelde frustratie

“Dit kan zo niet langer, Tiya. Je cijfers zijn belangrijk. Als je nu niets doet, blijf je zitten.” “Oh, net zoals jij?” kaatste ze terug. Die opmerking kwam aan. Het was waar; ik was zelf blijven zitten in de brugklas. Maar dat was anders. Ik had een reden, een strijd. Tiya leek niet eens te willen proberen. “Ja, ik ben blijven zitten,” zei ik langzaam. “En ik weet hoe moeilijk dat is. Daarom wil ik dat jij het anders doet. Dat je het goed doet.”

Ze keek me aan, voor het eerst echt

Maar haar blik was kil, onverschillig. “Misschien wil ik het ook gewoon niet. Misschien is school gewoon niet voor mij.” Ik wist niet wat ik moest zeggen. Hoe kon je iemand dwingen om te geven om iets waar ze geen waarde meer in zag? De weken daarna probeerde ik alles. Extra hulp, gesprekken met haar mentor, zelfs dreigementen. “Geen telefoon tot je huiswerk af is,” zei ik. Maar Tiya vond altijd een manier om me te omzeilen. Bij Mies mocht alles. En hoe meer ik probeerde, hoe verder ze zich van me verwijderde.

Tot die ene avond

Ik lag in bed, doelloos door mijn telefoon te scrollen, toen een video op TikTok verscheen. Het was Tiya, samen met Mies. Ze stonden in een winkel, giechelend, terwijl Mies een zonnebril opzette en Tiya haar filmde. “Pas op,” fluisterde Tiya lachend in de camera, “straks komt de beveiliging.” Mijn maag kromp ineen. Dit kon niet waar zijn. Ik belde haar direct.

Ze nam niet op

De volgende ochtend confronteerde ik haar ermee. “Wat is dit?” vroeg ik, mijn telefoon met de video omhoog houdend. Haar ogen werden groot. “Mam, doe normaal! Dat was gewoon een grapje.” “Een grapje? Tiya, je filmt jezelf terwijl je iets steelt! Hoe denk je dat dit grappig is?” “Iedereen doet dit,” zei ze snel, haar stem trillend. “Het is voor de views, mam. Niemand neemt het serieus.”

Maar ik nam het serieus

En voor het eerst voelde ik hoe mijn woede de overhand nam. “Dat is klaar nu,” zei ik, mijn stem streng en vastberaden. “Je telefoon gaat weg. Je ziet Mies voorlopig niet meer. En als je denkt dat je hiermee wegkomt, heb je het mis.” Tiya schreeuwde, huilde, smeekte. Maar ik hield voet bij stuk. En voor het eerst in maanden voelde ik dat ik misschien iets goed deed.

Ik weet niet of dit genoeg was.

Of ik haar weer op het juiste pad krijg. Maar één ding weet ik zeker: ik verlies haar niet aan Mies, niet aan TikTok, en zeker niet aan die onverschilligheid.

SHEA