De dag dat hij het vertelde, weet ik nog precies
Niet eens het moment zelf, maar wat eraan voorafging. Hoe hij die ochtend zijn haar net iets zorgvuldiger kamde. Hoe hij zijn favoriete shirt aantrok, die blauwe met de gekleurde letters. En hoe hij zijn boterham met chocopasta liet liggen terwijl hij normaal drie sneetjes wegwerkt voordat ik er erg in heb. Ik keek hem aan, terwijl hij zijn brooddoos in zijn rugzak stopte. “Alles goed, Deen?” vroeg ik nog.
Hij knikte
Te snel. “Ja hoor.” En hij trok zijn jas aan. Ik voelde iets, maar ik liet het los. Dean is geen prater, althans niet over zichzelf. Over dinosaurussen, sterrenstelsels of de nieuwste game weet hij alles en deelt hij dat ook met liefde, maar over zijn gevoelens? Dat is iets anders.
Tot die ene dag
Het was een donderdag. Donderdag 11:27, om precies te zijn. Ik zat op m’n werk, halverwege een saaie vergadering, toen mijn telefoon trilde. Appje van zijn juf. “Hoi Yolante, ik wilde je even iets bijzonders laten weten. Dean heeft zojuist in de kring verteld dat hij op jongens valt. Hij deed het heel rustig en duidelijk. We hebben het samen besproken en er was veel respect vanuit de klas. Vond dat je het moest weten. Wat een dappere zoon heb jij.”
Ik las het drie keer
Ik raakte ontroerd. Ik stond op van mijn stoel, liep zonder uitleg de vergaderruimte uit en ging naar het toilet. Daar, op dat grijze hokje met tl-licht en te veel echo, begon ik te huilen. Niet van verdriet. Van ontroering. Van trots. Van liefde. Mijn zoon is 11. Elf. En hij durfde te zeggen wie hij is, daar waar ik er tot mijn achttiende over zweeg. Ja, ik ben hetero, maar ik weet hoe het is om iets in je te dragen wat je nog niet hardop durft te zeggen. En dat hij het wél durfde… dat vond ik bijna ongelooflijk.
Toen hij thuiskwam die middag, deed hij alsof het een gewone dag was
Alsof er niets groots was gebeurd. Ik wachtte even. Tot we samen aan tafel zaten. “Je juf appte me,” begon ik voorzichtig. Hij keek even op. “Ik hoorde dat je iets hebt gedeeld in de kring vandaag.” Ik keek hem aan. Wachtte. “Ik heb gezegd dat ik op jongens val,” zei hij toen. Gewoon. Zonder poespas. Alsof hij zei dat hij voetbal leuk vond, of graag pannenkoeken eet. En dat vond ik zó krachtig. “Dat is mooi dat je dat hebt gedeeld,” zei ik. “Ja. Ik wilde niet meer doen alsof.” Hij zuchtte. “Ik dacht dat ik het spannend zou vinden, maar het was eigenlijk gewoon fijn. Alsof ik m’n rugzak even kon afzetten.”
Ik slikte
We praatten nog even door. Over hoe de klas reageerde. Over zijn juf die zei dat ze trots op hem was. Over een meisje dat na afloop fluisterde: “Cool dat je dat zegt. Mijn neef is ook gay.” Over een jongen die zei: “Maakt mij niks uit, zolang je geen Fortnite stom vindt.” Ik zat daar met kippenvel en tranen die ik probeerde binnen te houden. Omdat ik wist: dit moment, dit is er eentje die ik nooit zal vergeten.
Wat ik later pas besefte, is dat ik het ergens al wist
Niet omdat hij ‘anders’ deed – wat dat ook moge betekenen. Toen hij zeven was, vroeg hij: “Waarom mogen mannen eigenlijk geen jurk aan op school?” Toen hij acht was, zei hij: “Ik vind meisjes wel lief, maar ik word niet verliefd zoals in films.” En toen hij negen was, vroeg hij: “Wat als je verliefd wordt op je beste vriend?” Elke keer voelde ik: er zit iets in hem dat zoekt.
En toch… als het moment daar is, is het even ademen
Want je weet ook: hij stapt nu in een wereld waarin niet iedereen mild is. Waarin opmerkingen gemaakt worden. Waarin mensen nog steeds fluisteren, of lachen, of wegkijken. En dat raakt me ook. Maar Dean lijkt sterker dan ik ooit was op die leeftijd. Op vrijdag kwam hij thuis met een zelfgemaakte button. Een regenbooghart, geknipt uit papier, geplakt op een speldje. “Voor op mijn tas,” zei hij trots. “Zodat ik niet steeds iets hoef uit te leggen.”
Ik weet nog dat ik naar hem keek
En ik dacht: Dit kind gaat de wereld veranderen. Misschien niet in het groot, maar zeker in zijn omgeving. En dat is al zoveel. Natuurlijk zijn er mensen die het anders zien. Een vader op het schoolplein die zei: “Groep 8? Is dat niet een beetje vroeg?” Een moeder die fluisterde: “Moet dat nou, zo in de klas?” Maar ik kies ervoor om dat niet het verhaal te laten zijn. Het verhaal is dat een jongen van elf durfde te zeggen: “Dit ben ik.” Dat een klas vol kinderen reageerde met acceptatie. Dat een juf het begeleidde met zachtheid. En dat een moeder thuis zat, met tranen van trots.
Ik weet dat Dean nog veel moet leren
Dat hij straks naar de middelbare school gaat en een nieuwe wereld instapt. Dat er hobbels zullen zijn. Soms hoor ik hem zingen op zijn kamer. Dan speelt hij een liedje van Duncan Laurence of Billie Eilish. Dan glimlach ik. En denk ik: Wat ben jij dapper. Wat ben jij mooi. Wat ben jij mijn zoon.
YOLANTE
Kreeg tranen in mijn ogen , bij het lezen van dit verhaal. wat geweldig van je zoon. echt eentje om trots op te zijn. Mijn oudste zoon valt ook op jongens. heb er nooit geen probleem van gemaakt. want hij is wie hij is. en net als jij ben ik trots op hem. blijkbaar is de wereld er nog niet klaar voor, maar als je als moeder je kind steunt, komt die er wel. Ondertussen is mijn zoon de veertig gepasseerd en geniet volop van zijn leven.
Vond je zoon het niet vervelend dat je er altijd een probleem van maakte?
in ogen van hetero’s klinkt dat raar ja. Maar weet dat de norm nog altijd hetero is en men er automatisch vanuit gaat dat jij dat ook bent. Pas als je er (dus steeds weer) openlijk voor uitkomt, moet je dit niet per gesprek steeds inbrengen. Wellicht moeten we stoppen te vragen of iemand een vriend/vriendin heeft, maar kunnen we vragen of ze een partner hebben iemand in het bijzonder kennen? Dan hoeft deze outting niet steeds naar de norm geprofileerd te worden.
Chappeau voor Dean. Ik wens hem een liefdevol leven met mensen zoals zijn moeder en juf. Maar bovenal een lieve en moedige partner.
Precies wat ik zei: heteronormatief. Ik vind daar wat van. Inderdaad is vragen naar een partner of een eventuele relatie een goed alternatief. Alleen: dan ga je uit van 1 partner. Er zijn er ook met méér dan één (poly). Hoe omzeil je dat dan weer, zodat je die niet tegen de borst stuit?
Het blijft toch frappant dat het nodig is te vertellen op wat voor mensen je valt en dat mensen het dapper vinden. Het zou echt niemand uit moeten maken of je op m/v/x valt. Ik ben hetero maar heb dat nooit geëxpliciteerd op school of thuis of bij vrienden. Waarom moeten mensen die afwijken van ‘de standaard’ dat wel?
Ja eigenlijk is dat best wel raar hè? Dat je je moet “verantwoorden” Als je “anders” bent dan “normaal”. Dat als je niet in het algemene plaatje past, op welke manier dan ook, dat je dat moet vertellen.
Leven en laten leven zou ik zeggen
Ja, heel gek. Heteronormatief.
Omdat het, zoals je zelf al zegt, anders dan de standaard is. Hetero is het meest voorkomende, de standaard. Alles dat anders is komt minder voor en is dus niet standaard. En wordt helaas ook nog niet altijd geaccepteerd. Want idd wat jij zegt: Het zou niet uit moeten maken waar iemand op valt. En toch zijn er helaas mensen die blijkbaar er last van hebben als een ander persoon, ook als dat een voor hun compleet vreemde is, op hetzelfde geslacht valt.
Compleet achterlijk natuurlijk maar toch die mensen zijn er.
Door te zeggen dat ze niet in het standaard plaatje vallen krijgen mensen het gevoel naar buiten te kunnen treden als zichzelf. En dat is natuurlijk wel belangrijk.
Moet je dit doen? Tuurlijk niet. Ik ben Bi maar ik heb nooit een coming out gedaan. Ik kwam opeens met een vriendinnetje thuis en toen weer een vriendje. Als mensen vroegen of ik lesbisch was gaf ik antwoord maar ik zeg niet: Ik ben *naam* en ik ben Bi. Geen behoefte aan. Maar veel mensen vinden dat wel fijn.
Ook schijnt het te helpen bij het zoeken van een partner, dan is het makkelijker als de andere partij weet of ze überhaupt een kans maken. Al lijkt me dat alleen van toepassing als je wil gaan daten.