Zes maanden geleden hoorde ik de woorden: ‘Ik ben zwanger!’, ineens staat je leven op zijn kop. In positieve zin. We zijn nu vijf jaar samen en wilden dit allebei, maar op het moment dat je het dan écht hoort is toch wel heel bijzonder. Ik voelde blijdschap, maar ook angst. Ga ik dit kunnen? Vader zijn? Het voelde ineens alsof ik mijn leven opnieuw moest uitvinden.
Ik moest er niet aan denken wat zo’n sigaret allemaal aanricht
Die eerste weken waren mooi en spannend. Chantal had veel last van misselijkheid en was vooral moe. Maar wat me het meest opluchtte, was toen ze haar pakje sigaretten in de prullenbak gooide. “Ik stop ermee,” zei ze beslist. En ik was zó trots. Want Chantal rookte behoorlijk. Niet kettingrokend, maar wel elke dag. En ik vond dat altijd al lastig, maar nu, met ons kleintje in haar buik… ik moest er niet aan denken wat zo’n sigaret allemaal aanricht.
“Ach, doe niet zo moeilijk, ik heb al zoveel opgegeven”
Een week later zat ik naast haar op de bank. Ze rommelde in haar tas, zocht iets, en haalde toen iets kleins tevoorschijn. Een soort pen met een gekleurd lampje. Ze bracht het naar haar mond, nam een trekje, en blies een wolkje uit. “Wat is dat dan?” vroeg ik. “Oh, dit is een vape,” zei ze luchtig. “Ideaal. Zo kan ik toch nog een beetje ‘roken’, zonder een echte sigaret op te steken.” Ik was even stil. “Eh… maar dat is toch ook slecht?” “Nee joh,” zei ze. “Er zit geen tabak in. Alleen een beetje nicotine. Of soms helemaal niks. Alleen damp. Dat is toch niet erg?” Ik keek haar aan. “Maar… je weet niet wat erin zit. Die dingen zijn toch helemaal niet getest voor zwangere vrouwen?” Ze rolde met haar ogen. “Ach, doe niet zo moeilijk, Maarten. Ik heb al zóveel opgegeven. Geen koffie, geen wijntje, geen sushi. Dit is gewoon iets kleins voor mezelf. Anders word ik gek.”
Wat als het schadelijk is voor onze baby?
Vanaf dat moment was het anders. Elke keer als ze dat ding tevoorschijn haalde, voelde ik een knoop in mijn maag. Ik wilde niet de zeikerd zijn. Niet de politieagent. Maar ik kon het niet loslaten. Wat als het schadelijk is voor onze baby? Wat als straks iets mis is en we weten niet eens waarom? Ik sprak haar er weer op aan. “Schat, ik snap dat het moeilijk is… maar kan je niet helemaal stoppen? Gewoon even helemaal niks?” “Maarten, ik stress me al helemaal kapot.” En dan zat ik daar weer. Met m’n goede bedoelingen en m’n zorgen. Machteloos.
Ik pakte mijn kans
Bij de volgende afspraak met de verloskundige ging ik mee, zoals gewoonlijk. We zaten in dat kleine kamertje. Chantal vertelde hoe het ging. Misselijk, moe, humeurig. En ik dacht: dit is m’n kans. “Ik wil even iets vragen,” begon ik voorzichtig. Chantal keek me meteen schuin aan. “Het zit me niet lekker… Chantal gebruikt sinds kort een vape. En ik maak me zorgen. Is dat wel veilig?” Er viel een korte stilte. De verloskundige draaide haar hoofd naar Chantal. “Gebruik je die dagelijks?” vroeg ze. Chantal haalde haar schouders op. “Een paar trekjes per dag. Soms met nicotine, soms niet. Het helpt gewoon even.” De verloskundige knikte. “Ik snap dat het verleidelijk is. Zeker als je gestopt bent met roken. Maar eerlijk? We weten gewoon nog te weinig over de gevolgen van vapen tijdens een zwangerschap. Vooral op de lange termijn. Er zitten stoffen in die mogelijk schadelijk zijn voor de placenta en de ontwikkeling van het kindje.” Chantal keek nu serieus. “Maar het is toch beter dan een sigaret?” “Ja, dat klopt. Maar ‘beter dan’ betekent niet ‘goed’. Begrijp je wat ik bedoel?”
“Je had dit ook gewoon thuis kunnen zeggen”
Toen we weer buiten stonden, was het even stil. We liepen naar de auto. Chantal staarde voor zich uit. “In plaats van me zo voor het blok te zetten, had je dit ook gewoon thuis kunnen zeggen,” zei ze uiteindelijk. “Dat heb ik gedaan,” zei ik zacht. “Maar je nam het niet serieus.” Ze knikte. “Ik snap het. Maar ik voel me al zo beperkt in alles. En dan lijkt het alsof je me ook nog afvalt.” “Ik val je niet af. Ik bescherm gewoon ons kindje. Ik wil niet dat we later spijt krijgen van iets waarvan we nu dachten: ‘Ach, dat valt wel mee.’” Ze zuchtte. “Je hebt gelijk. Maar het is moeilijk, Maarten. Echt moeilijk.”
“Weet je? Ik heb de vape weggegooid”
De dagen daarna was het anders. Ze pakte haar vape minder vaak. Soms hield ze hem even vast, keek ernaar, en legde hem dan weer weg. Ik zag hoe ze worstelde. En ik voelde me rot dat ik daar een rol in speelde. Alsof ik haar iets afnam. Maar ik deed dit voor ons kindje. Gelukkig begon ze dat ook beetje bij beetje in te zien. We gingen naar de 20-wekenecho. Alles was goed. Alles zat waar het moest zitten. Tien vingertjes, tien teentjes. En een klein neusje, net als dat van Chantal. Toen we daarna in de auto zaten, zei ze ineens: “Weet je? Ik heb de vape weggegooid.” Ik draaide m’n hoofd. “Echt?” Ze knikte. “Ik wil het goed doen. Voor jou. Voor mij. Voor ons kind.” Ik was zo trots!
Ik vind het belangrijk om dit te delen, omdat het belangrijk is om alles met elkaar te bespreken. Al helemaal als er een kindje in het spel is. Ik hoop dat anderen hierdoor geïnspireerd raken om dit soort onderwerpen niet uit de weg te gaan.
MAARTEN
heel goed gedaan. het is gewoon slecht en schadelijk. en snap dat het moeilijk is om te stoppen, maar een kindje moet toch motivatie genoeg zijn.
ik rookte al 11 jaar en toen was ik al sneller zwanger dan we hadden verwacht, maar ben wel gestopt. afgelopen maand nu al 13 jaar gestopt! het is meteen een voorbeeld die je aan je kinderen mee geeft…
Ik heb voor heel veel dingen begrip en respect, maar voor roken, vapen of alcohol tijdens je zwangerschap? Nee sorry. Als het je nog vóórdat je baby geboren is al niet lukt om er dingen voor opzij te zetten en goed voor te zorgen, verdien je het in mijn ogen niet om moeder te worden… Dus goed dat je het hebt aangekaart en super dat Chantal er helemaal mee stopt. Wens jullie veel geluk en gezondheid toe!
Goed dat het tot haar doorgedrongen lijkt te zijn. En well played, via de verloskundige.
Wat ik niet zo goed snap is dat je je wel zorgen leek te maken over de invloed van roken en vapen op het ongeboren kind, maar niet om die van haar (en zijzelf ook niet) en van jezelf (meeroken) en de andere ongemakken (stank, smerig huis). Hoe kan dat?
een vape stinkt niet en geeft geen smerigheid in huis. het is damp wat eruit komt, geen rook.
De stank sloeg dan ook niet op het vapen, maar op het voormalige roken. Kennelijk was dat nooit een probleem, net als haar en zijn eigen gezondheid. Maar wel voor de gezondheid van het kind.