Waar een baby eerst niets anders drinkt dan melk, in welke vorm dan ook, komt er op een gegeven moment een tijd dat je aan verantwoorde tussendoortjes gaat denken. Waar doe je goed aan? Wat vindt je kindje lekker? Vanaf wanneer mag je wat geven? Hoe houd je het voor jezelf ook nog een beetje makkelijk? Allemaal vragen waar we antwoorden bij zochten in dit artikel.
Wat telt als tussendoortje?
In principe is alles wat je buiten de hoofdmaaltijden ontbijt, lunch en avondeten eet en drinkt, een tussendoortje. Dus ook dat glas diksap van je peuter of die halve krentenbol die je dreumes bij de bakker kreeg.
Vanaf wanneer geef je een tussendoortje?
Tussen de 4 en de 6 maanden beginnen de meeste kinderen met oefenhapjes. Het is dan nog geen vervanging van borst- of flesvoeding. De hoeveelheid vaste voeding bouwt langzaam op en vanaf 6 à 8 maanden gaat de vaste voeding steeds vaker de borst- en flesvoeding vervangen. Zo eten kinderen van 10 maanden tussen de lunch en het warme eten al een fruithapje van een paar lepeltjes geprakte peer en bouwt dat steeds verder op. Een peuter kan tussendoor een appel eten en een basisschoolkind soms wel twee stuks fruit.
Omdat er in een kindermaag nog niet zo heel veel past, kan een tussendoortje helpen om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. En of dat goede voedingsstoffen zijn, hangt van je keuze voor tussendoortjes af.
Hoe vaak geef je een tussendoortje?
Hoe vaak je kind een tussendoortje kan/mag eten, hangt af van zijn leeftijd. Voor alle leeftijden geldt: geef tussendoortjes op vaste momenten op de dag. Zo leert je kind wanneer het tijd is om te eten en drinken en dat je niet de hele dag hoeft te eten en drinken. Probeer om eten en drinken als losstaande activiteit te zien, net als spelen, een filmpje kijken of boodschappen doen. Zo houdt je kind zijn aandacht bij het eten. Dit zorgt ervoor dat je kind langer vol zit en dat hij een gezonde relatie met eten ontwikkeld.
Tussendoortjes tot 1 jaar: Langzaamaan komt vaste voeding in beeld. Voor baby’s tot 1 jaar geldt dat ze tussen het ontbijt en de lunch en tussen de lunch en de warme maaltijd een tussendoortje kunnen eten of drinken. Een bekertje lauwe thee ‘s ochtends en een paar hapjes kleingesneden fruit ‘s middags is genoeg.
Van 1 tot 3 jaar: langzaamaan worden de porties iets groter, maar ook nu zijn twee tussendoortjes per dag genoeg. Je kunt nu wel eten en drinken combineren, bijvoorbeeld een beetje water en een geschilde appel in de ochtend en een thee met een schaaltje gesneden druiven ‘s middags.
Van 4 tot 13 jaar: naast drie hoofdmaaltijden per dag, mag een kind maximaal 4 keer per dag iets tussendoor eten of drinken. Ook voor oudere kinderen en volwassenen geldt dit advies.
Verantwoorde tussendoortjes
Een goed tussendoortje heeft weinig calorieën en veel goede voedingsstoffen. Niet de makkelijkste zoekcriteria, bomvol suiker en andere ongein is een stuk makkelijker. Hopelijk helpt dit lijstje je een beetje:
Groente: denk je gezond, dan denk je vaak gelijk aan groente en fruit. Dat is bij tussendoortjes voor kinderen niet anders. Begin met jonge kinderen met makkelijke smaken, niks extreems. Veel baby’s vinden bloemkool, wortel, zoete aardappel, broccoli en pompoen lekker. In het begin pureren veel ouders de hapjes, en hoe groter het kind, hoe groter de hapjes worden. Snoepgroente, zoals komkommer, reepjes paprika of cherrytomaten in stukjes zijn een ideale snack, voor grotere kinderen en voor jezelf. Handig om 16.00 uur, als iedereen al een beetje hongerig wordt…
Fruit: ook fruit heeft een goed imago. En terecht. Vitamines, vezels en lekker: wat wil je nog meer? Voor baby’s en kleine kinderen, is pureren voor veel mensen heel handig. Zonder tanden een appel eten, is een beetje lastig. Ook hier geldt: hoe groter het kind, hoe groter de stukjes die je kunt geven. Geef je bessen, druiven of (cherry)tomaatjes? Snijd deze dan in de lengte in vieren en niet over de breedte doormidden. Deze vruchten zijn zacht en vormbaar – waardoor ze de luchtpijp van je kind kunnen afsluiten. Hierdoor kan je kind stikken. Even goed snijden dus! Geen tijd of ruimte om vers fruit klaar te maken? Dan kun je af en toe kiezen voor knijpfruit. Een fruit- en/of groentepuree in handig meeneemzakje. Let wel even op welk knijpfruit je in je mandje gooit, soms zitten er onnodige toevoegingen of onzin-ingrediënten in.
Gezonde tussendoortjes, anders dan groente of fruit: verandering van spijs doet eten. Dat geldt voor jou en voor je kind. Vooral kinderen die een eigen mening beginnen te ontwikkelen, kunnen kritisch zijn. Daarom ook wat inspiratie, anders dan groente en fruit – maar wel met goede voedingsstoffen/vezels en weinig calorieën:
-
Een cracker (met eventueel een beetje boter/margarine)
-
Soepstengel
-
Een bakje yoghurt of kwark
-
Gedroogd fruit (bijv. rozijntjes, abrikoosjes, etc.)
-
Rijst-, maïs-, quinoawafel
-
Een korstje of stukje brood
-
Ongebrande noten. let op: geef je kind onder de vier nooit hele noten. Hak deze altijd in stukjes.
Suiker in tussendoortjes
In de supermarkt zou je elke week een ander tussendoortje voor je kind kunnen kiezen, zoveel keuze is er. Let hierbij wel goed op. In veel producten ‘speciaal voor kinderen’ zitten extra suikers, terwijl je kind dat niet nodig heeft. De ene keer noemen ze het toegevoegde vitamines, de andere keer is het ‘gezoet met natuurlijke suikers’ – maar vaak is het gewoon een andere naam voor extra suikers die je kind niet nodig heeft. Af en toe kan zo’n koekje geen kwaad, maar het kan de goede voedingsstoffen van groente en fruit kan het niet vervangen. Liever een keer per week een koekje of snoepje dan één keer per dag.
Tussendoortjes voor onderweg
Een bakje halve blauwe bessen is niet per se ideaal als je onderweg bent. Het geeft bijna altijd bende en onderweg heb je minder aandacht om op te letten hoe je kindje aan het eten is. Ideale verantwoorde tussendoortjes voor onderweg zijn:
-
Knijpfruit. Hierin heb je veel soorten en smaken. Ga voor een combinatie met groente, zodat je kindje makkelijker aan die smaak; voor een combinatie met havermout voor meer vezels of een smaak die je zelf lekker lijkt. Een van de gezondste opties voor mom’s-on-the-go.
-
Een rijstewafel of korstje brood: iets waar kinderen zelf op kunnen sabbelen. Geen garantie dat alles schoon blijft, maar wel makkelijk in je tas te gooien en uit te delen.
-
Een fles of beker water. Honger en dorst kunnen erg op elkaar lijken. Oudere kinderen kunnen dan ook erg blij zijn met drinken onderweg. Maak water drinken voor je dreumes/peuter/kleuter/jezelf leuker en lekkerder door er bijvoorbeeld stukjes fruit of kruiden in te doen. Dit soort voor een andere smaak, terwijl het geen calorieën toevoegt.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Organix
